| Historie van de vliegtuigherkenning Het herkennen van vliegtuigen is eigenlijk zo oud als het gebruik van het vliegtuig als wapen. Dit betekent in feite dat men zich al met vliegtuigherkenning bezighoudt sinds de Eerste Wereldoorlog. Het bleek toen een absolute noodzaak, omdat in het begin van de oorlog vliegtuigen werden neergehaald door de eigen troepen. Het doel van vliegtuigherkenning was (en is) in feite niets anders dan vast te stellen, welk vliegtuig wordt waargenomen. Op grond van deze waarneming moest destijds worden beslist of er reden was tot schieten, en was dus kennis of een vliegtuig bij de eigen troepen hoorde onontbeerlijk. Uiteraard waren er hulpmiddelen beschikbaar. In het begin waren dat affiches en pamfletten, waarop de vliegtuigen stonden afgebeeld, met uiteraard vooral aandacht voor de uiterlijke kenmerken van de diverse vliegtuigen, en de erop aangebrachte kentekens. Het herkennen van vliegtuigen (maar ook ander materieel) was een apart vak, dat in feite door elke militair gekend moest worden. Tussen de beide wereldoorlogen is het herkennen een klein beetje op de achtergrond geraakt, maar in de Tweede Wereldoorlog was het uiteraard weer volledig actueel. Ten behoeve van de herkenning zijn in die periode een groot aantal publicaties uitgegeven om ook de burger kennis bij te brengen van vliegtuigherkenning. Verder waren er diverse hulpmiddelen zoals fotosets, kaartspellen, posters en modellen. Om herkenning op peil te brengen en te houden werden ook speciale tijdschriften uitgegeven, meestal voor intern gebruik in de diverse defensieorganisaties. Een groot deel van de detectie van aankomend gevaar kwam in de beginjaren van de luchtwachters, mensen die de lucht afzoeken op vijandelijke vliegtuigen. Met de komst van de radar is het belang daarvan iets verminderd. Toch blijft visuele herkenning belangrijk. Ook in de jaren van de Koude Oorlog, na de Tweede Wereldoorlog, bleef de herkenning actueel. In deze periode was het korps Luchtwachtdienst actief om te kijken of er vijandelijke vliegtuigen aankwamen. Zo rond de jaren 60 zijn deze diensten opgeheven. Mensen die de waarnemingen uitvoeren werden “spotters” genoemd. Tegenwoordig is het spotten een hobby geworden, die echter niet overal als hobby wordt gezien, met soms onaangename gevolgen voor de spotters. Een spotter is iemand die vastlegt (vaak fotografisch) wat hij heeft waargenomen. Vlak na de Tweede Wereldoorlog (in 1949) is er ook een Nederlands tijdschrift voor herkenning gestart met de toepasselijke naam “Herkenning”. In dit tijdschrift werd aandacht besteed aan scheeps-, vliegtuig- en tankherkenning. Wegens bezuiniging is het blad in 2001 ter ziele gegaan. Er worden diverse wedstrijden in vliegtuigherkenning gehouden. Een daarvan is de NVHK van de Afdeling Luchtvaartkennis. Verder organiseert Air Britain jaarlijks een wedstrijd in Londen. | NVHK in het verleden Vanaf 1958 worden jaarlijks de Nationale Vliegtuig Herkennings Kampioenschappen (NVHK) georganiseerd. In de eerste jaren gebeurde dit in het Shell gebouw, waarbij de Koninklijke Shell sponsor was. Daarbij werden aan de deelnemers filmfragmenten getoond, waarbij men dan moest opschrijven wat men gezien had. Men deed toen mee in teams en er was een groot aantal categorieën waarin kon worden deelgenomen. Het was een redelijk massaal gebeuren. Daarnaast konden, door proeven af te leggen, brevetten vliegtuigherkenning worden gehaald. In de jaren 70 werd deze formule verlaten om daarna op de laatste zaterdag in oktober in de clubsalon van de KNvvL voortgezet te worden. Men kreeg bij de NVHK zelf 35 zwart wit dia’s te zien van vliegende vliegtuigen. Daarnaast werden er ook proeven afgenomen voor het A- en B-brevet vliegtuigherkenning. De NVHK was tevens de proef voor het C-brevet. Vanaf 1983 zijn de NVHK “het land in” gegaan, waarbij in de eerste jaren de Luchtvaartbeurs in de Bilt gastheer was. Later werd dit Aviodome. Omdat de belangstelling terugliep is in de jaren 90 de formule totaal gewijzigd en eigenlijk weer teruggebracht naar de formule van de eerste NVHK, met het verschil dat er geen film, maar dia’s gebruikt werden. De deelnemers kregen 75 dia’s te zien in verschillende categorieën. De NVHK konden zich verheugen in een grotere belangstelling, waarbij zelfs landelijke publiciteit werd bereikt. De kampioenschappen werden tot in 2002 bij het Aviodome gehouden. Sinds de sluiting van Aviodome op Schiphol gaan de NVHK weer het land in. |
| NVHK Nu De NVHK is tegenwoordig een PowerPoint presentatie, bestaande uit 75 wedstrijddia’s en 3 test dia’s. De presentatie draait volledig automatisch, waarbij tussen de dia’s het nummer en de categorie van de desbetreffende dia getoond wordt. Ook de oplossing is geautomatiseerd. De categorieën zijn: Civiel: Alles met een civiele registratie, dat operationeel is en/of wordt, maar ook de wat oudere vliegtuigen met een civiele registratie, maar nog wel in redelijke aantallen rondvliegen. Militair: Alles wat in dienst is of komt bij een krijgsmacht en/of overheid, waarbij het duidelijk is dat het betreffende vliegtuig in overheidsdienst is. Ook experimentele vliegtuigen (voor zover met een militair doel) worden in deze categorie getoond; in de regel is het toestel voorzien van een militair kenteken. Historie: Alles wat ooit gevlogen heeft of nu vliegt Er worden in de regel vliegende vliegtuigen getoond. Voor de categorieën Civiel en Militair worden in de regel kleurenopnamen gebruikt en voor Historie zwart-wit. Per categorie zijn prijzen te winnen, net als voor het totaal. Bij voldoende deelname wordt ook een teamprijs uitgereikt. Voor deelnemers onder de 18 is een speciale prijs beschikbaar. |
